क्रिप्टो करन्सी: क्रिप्टो चलन हे खरे तर आर्थिक व्यवहारांचे एक साधन आहे. भारतीय रुपया आणि यूएस डॉलर प्रमाणेच, फरक एवढाच आहे की ते आभासी आहे आणि दृश्यमान नाही आणि आपण त्याला स्पर्श करू शकत नाही. म्हणूनच याला डिजिटल चलन असेही म्हणतात.
क्रिप्टोकरन्सी हा सध्याचा सर्वात चर्चेचा मुद्दा आहे.
जगभरात त्याची लोकप्रियता वाढली असताना, भारतातही त्यात गुंतवणूक करणाऱ्यांची संख्या वाढली आहे. तथापि, या अनियंत्रित बाजारातील जोखीम लक्षात घेऊन, भारत सरकार आणि आरबीआयने खाजगी डिजिटल चलनावर कडक कारवाई करण्याची तयारी केली आहे आणि चालू हिवाळी अधिवेशनात त्यासंबंधीचे विधेयक मांडले जाणार आहे. आता बहुतेक लोकांना याबद्दल जाणून घेण्याची इच्छा आहे, म्हणून आम्ही तुम्हाला क्रिप्टो चलन म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करते ते सांगू.
डिजिटल चलन म्हणजे काय?
क्रिप्टो चलन हे खरे तर आर्थिक व्यवहारांचे साधन आहे. भारतीय रुपया आणि यूएस डॉलर प्रमाणेच, फरक एवढाच आहे की ते आभासी आहे आणि दृश्यमान नाही आणि आपण त्याला स्पर्श करू शकत नाही. म्हणूनच याला डिजिटल चलन असेही म्हणतात. त्याचा संपूर्ण व्यवसाय केवळ ऑनलाइन माध्यमातून केला जातो. जिथे एकीकडे कोणत्याही देशाच्या चलनाच्या व्यवहारात मध्यस्थ असतो, भारतातील मध्यवर्ती बँकेप्रमाणे, परंतु क्रिप्टो ट्रेडिंगमध्ये कोणतेही मध्यस्थ नाहीत आणि नेटवर्कद्वारे ऑनलाइन केले जाते. यामुळेच एखाद्याला एका झटक्यात श्रीमंत करून क्षणार्धात जमिनीवर फेकून देणारा हा अनियंत्रित बाजार म्हणून ओळखला जातो. पण या चढ-उतारानंतरही त्याबद्दलची लोकप्रियता वाढत आहे.
सर्वात लोकप्रिय डिजिटल चलन बिटकॉइन
सध्या जगातील सर्वात मौल्यवान आणि लोकप्रिय क्रिप्टोकरन्सी बिटकॉइन आहे. यानंतर, जर आपण दुसऱ्या आवडत्या क्रिप्टोकरन्सीबद्दल बोललो तर इथेरियमचे नाव येते. दुसरीकडे, शीर्ष 10 डिजिटल चलनांबद्दल बोलणे, यामध्ये पोल्काडॉट, टिथर, लाइटकॉइन, डॉजकॉइन आणि इतरांचा समावेश आहे. सुरुवातीला, बिटकॉइनचे क्रिप्टो मार्केटवर वर्चस्व होते, परंतु कालांतराने हा बाजार वाढला आणि हजारो डिजिटल चलने अस्तित्वात आली. आज क्रिप्टोच्या व्यवसायाची व्याप्ती जगातील बहुतेक देशांमध्ये पसरली आहे.
Computer द्वारे ऑपरेट
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, क्रिप्टो चलन हा डिजिटल कॅश सिस्टमचा एक प्रकार आहे, जो वैयक्तिक संगणक साखळीशी जोडलेला आहे आणि संगणक अल्गोरिदमवर तयार केला आहे. यावर कोणत्याही देशाचे किंवा सरकारचे नियंत्रण नाही. त्याची लोकप्रियता अशा प्रकारे वाढत आहे की अनेक देशांनी ते कायदेशीर केले आहे. डिजिटल चलन-केंद्रित बिटकॉइन शहर तयार करण्यासाठी एल साल्वाडोरमध्येही तयारी सुरू झाली आहे.
ब्लॉकचेनद्वारे वापरले जाते
क्रिप्टोकरन्सीचा व्यवहार करण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या प्रणालीला ब्लॉकचेन म्हणतात. या डिजिटल चलने एनक्रिप्टेड (कोडित) आहेत. हे संगणक नेटवर्कद्वारे नियंत्रित केले जाते. यामध्ये प्रत्येक व्यवहाराची डिजिटल स्वाक्षरीने पडताळणी केली जाते.
त्याचे रेकॉर्ड क्रिप्टोग्राफीच्या मदतीने नियंत्रित केले जाते. हे सर्व काम संगणकीय नेटवर्कद्वारे केले जाते. जेव्हा क्रिप्टो चलनात कोणताही व्यवहार होतो तेव्हा त्याची माहिती ब्लॉकचेनमध्ये नोंदवली जाते, म्हणजेच ती ब्लॉकमध्ये ठेवली जाते.
अशा प्रकारे क्रिप्टो चलन विकत घेतले जाते
क्रिप्टो चलन खरेदी करण्याचे दोन मार्ग आहेत, परंतु आज सर्वात सोपा आणि लोकप्रिय मार्ग म्हणजे क्रिप्टो एक्सचेंजद्वारे खरेदी करणे. जगभरात शेकडो क्रिप्टो चलन एक्सचेंज कार्यरत आहेत. जर आपण भारताबद्दल बोललो तर, येथे वझीरएक्स, झेबपे, कॉइनस्विच कुबेर, कॉइन डीसीएक्स गो यासह अनेक एक्सचेंज कार्यरत आहेत.
याव्यतिरिक्त, Coinbase आणि Binance सारखे आंतरराष्ट्रीय प्लॅटफॉर्म आहेत, जिथे जगभरातील डिजिटल चलने खरेदी केली जाऊ शकतात, ज्यात बिटकॉइन, इथरियम, टिथर आणि डॉजकॉइन यांचा समावेश आहे.
क्रिप्टो चलन एक्सचेंज 24 तास उघडे असतात
देशात बिटकॉइन आणि इतर क्रिप्टोकरन्सी खरेदी आणि विक्री करणे खूप सोपे आहे. सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे ही सर्व क्रिप्टो एक्सचेंजेस खरेदीसाठी चोवीस तास खुली असतात. त्यांच्याद्वारे क्रिप्टो चलन खरेदी-विक्रीची प्रक्रियाही खूप सोपी आहे. क्रिप्टो ट्रेडिंग आणि रुपयामध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी तुम्हाला एका एक्सचेंजवर नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
यासाठी, एक्सचेंजच्या साइटवर साइन अप केल्यानंतर, तुमची केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर, पैसे वॉलेटमध्ये हस्तांतरित केले जातात आणि त्यानंतर या डिजिटल चलने खरेदी करता येतात.
यामुळेच या अनियंत्रित बाजारपेठेतील भारतीय गुंतवणूकदारांच्या सुरक्षेसाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) आणि केंद्र सरकार कठोरपणे विचार करत आहेत. खासगी क्रिप्टोकरन्सीला आळा घालण्यासाठी संसदेच्या सध्या सुरू असलेल्या हिवाळी अधिवेशनात एक विधेयकही मांडले जाणार आहे. यासोबतच आरबीआयने आपल्या डिजिटल चलनाबाबत सरकारला प्रस्तावही दिला आहे.